Kurtuluştan Kuruluşa

Kurtuluştan Kuruluşa

         1911 yılında, o zamanki adıyla Trablusgarp’ı İtalyanlar işgal ederler.(Şimdiki adı Libya’dır. O tarihte Osmanlı toprağıdır.) Mustafa Kemal gönüllü olarak Trablusgarp’a gider. Bir yıl savaşır. İtalyanları durdurmayı başarır. Bu onun ilk askeri başarısıdır ve binbaşı rütbesine yükselir.Bunun ardından İtalyanlar, On iki Ada ve Çanakkale Boğazı’na saldırırlar. Bu sırada Balkan Savaşları başlar. Osmanlı Devleti İtalyanlarla Uşi Antlaşması’nı imzalar ve Trablusgarp İtalyanlara verilir. Mustafa Kemal,  Çanakkale Boğazı savunmasına gönderilir. I.Balkan Savaşı’nda çok toprak kaybedilir. 2. Balkan Savaşı’nda bir kısmı geri alınır.

1.Dünya Savaşı:

Avrupa’daki devletleri birbirine düşman iki gruba ayrılır.

1. İtilaf Devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya (sonradan Yunanistan da katılır)

2. İttifak Devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan, Osmanlı Devleti

1914 yılında bu devletler arasında 1.Dünya Savaşı başlar.

Çanakkale Savaşı:

İtilaf Devletleri, 18 Mart 1915’te Çanakkale Boğazı’nı geçerek İstanbul’u almak için saldırırlar.Türk direnişi karşısında geri çekilirler. 25 Nisan 1915’te yeniden saldırırlar. Mustafa Kemal’in “Size ben taarruzu değil ,ölmeyi emrediyorum.Biz ölünceye kadar geçecek süre içinde yerimize başka kuvvetler ve komutanlar gelebilir.” sözleri ve üstün askeri zekasıyla büyük başarılar elde edilir.Mustafa Kemal gösterdiği başarılardan dolayı albaylık rütbesine yükselir.

         Çanakkale Savaşı’nda kahraman askerlerimizin pek azı evlerine dönebilmiştir.Hatta bazı liselerimiz, öğrencileri gönüllü olarak cepheye gittiği için mezun verememiştir.Ezineli Yahya Çavuş, Seyit Onbaşı, Çanakkale kahramanlarımızdan bazılarıdır.

Mondros Ateşkes Anlaşması:

Osmanlı Devleti ittifak Devletleri ile birlikte girdiği Birinci Dünya Savaşı'ndan yenik çıkınca itilaf Devletleri ile ağır koşullar içeren Mondros Ateşkes Anlaşması'nı imzalamak zorunda kalır. 30 Ekim 1918'de Limni adasının Mondros Limanı'nda ateşkes imzalanır.

Ordu dağıtılır ve silahlara el konulur.Galip devletler Osmanlı Devleti'nin bütün topraklarını aralarında paylaşmak için işgale başlarlar.

İtilaf Devletleri İstanbul’a girince Mustafa Kemal “Geldikleri gibi giderler.” der ve milli mücadele başlar.Türk Halkı vatanını kurtarmak için önce ulusal dernekler (millî cemiyetler) kurdular. Sonra yine vatanı kurtarmak ve bağımsız yaşamak için Kuvayı  Milliye (Millî Kuvvetler) adı verilen birlikler oluşturdular.

Kurtuluş Savaşı (Milli Mücadele)

Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a giderek milli mücadeleyi başlatır.

28 Mayıs 1919- Havza Genelgesi,

22 Haziran 1919- Amasya Genelgesi,

23 Temmuz-7 Ağustos 1919- Erzurum Kongresi,

4-11 Eylül 1919- Sivas Kongresi gerçekleşir.

Genelge ve kongrelerle halk işgale karşı ayaklandırılır ve milli mücadeleye karar verilir. 27 Aralık 1919’da Mustafa Kemal Ankara’ya gelir . 23 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisini açar ve milli mücadeleyi buradan yönetir.Böylece yeni Türk Devleti’nin temelleri de atılmış olur.

10 Ağustos 1920’de İtilaf Devletleri ve Osmanlı Devleti arasında Sevr Barış Antlaşması yapılır. Türk milletine yaşama hakkı tanımayan bir antlaşma olduğu için BMM bu antlaşmayı kabul etmez.

Cepheler:

1. Doğu Cephesi: Komutanı Kazım Karabekir’dir. Ermenilerle savaşılmış ve Gümrü Antlaşması yapılarak savaş sona ermiştir.

2. Güney Cephesi: Fransız ve Ermenilerle savaşılmış, Ankara Antlaşması ile savaş sona ermiştir.Üstün mücadeleleri sebebiyle; Antep’e Gazi, Urfa’ya Şanlı, Maraş’a Kahraman unvanları verilmiştir.

3. Batı Cephesi: Yunanlılarla savaşılmıştır. Düzenli ordu kurulmuş, Tekalif-i Milliye Emirleri yayınlanmış ve zorlu savaşlar yapılmıştır.

Tekalif-i Milliye Emirleri: Her aileden bir takım çamaşır, bir çift çorap ve çarık, çeşitli malzeme ve gıda maddelerinin yüzde kırkı ordunun ihtiyacı için verilecek. Bunların bedeli sonra ödenecekti. Taşıtı olan herkes ayda bir kez savaş araçlarını taşıyacak, halk elindeki silah ve mermileri orduya teslim edecekti. Türk milletinin en büyük dayanışma örneğidir.

Batı Cephesi Savaşları:

1.  I. ve II. İnönü Savaşları (1921): İsmet İnönü komutanlığında yapılmıştır.

2.  Sakarya Savaşı (1921): Mustafa Kemal ordunun başına geçmiştir. “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır.O satıh bütün vatandır.Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla sulanmadıkça terk edilemez.” emrini vermiştir. Savaş sonunda Mustafa Kemal’e “gazi” unvanı ve “mareşal” rütbesi verilmiştir.

3.  Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Savaşı (26-30 Ağustos 1922): 30 Ağustos 1922 günü kesin zafer kazanıldı. Mustafa Kemal’in, “ Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir.İleri!” emriyle saldırıya geçen Türk ordusu, 9 Eylül’de İzmir’i, 18 Eylül’de ise Batı Anadolu’nun tamamını düşmandan kurtardı.

          11 Ekim 1922’de imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşması’yla savaş sona erdi. 24 Temmuz 1923 yılında Lozan Barış Antlaşması imzalandı ve yeni Türk Devleti’nin varlığı ve bağımsızlığı kabul edildi. 29 Ekim 1923’te cumhuriyet ilan edildi. Mustafa Kemal ilk cumhurbaşkanı seçildi. Birçok yenilikler yapıldı.

          Ulu Önderimizin “En büyük eserim” dediği cumhuriyeti yaşatmak hepimizin görevidir.