Mantarları Tanıyalım
Kendi besinlerini kendisi üretemeyen basit yapılı canlılardır. Mantarlar nemli yerlerde, çoğunlukla ormanlarda, çeşitli yiyeceklerin (ekmek gibi), meyve ve sebzelerin üzerinde yaşar.
Bitkilerden Ayrılan Özellikleri
Mantarlar bitki değildir. Birçok yönden bitkilerden ayrılır.
Küf mantarları:
Uzun süre açıkta bırakılan yiyecekler üzerinde hızla çoğalarak bir örtü oluştururlar. Küflü yiyeceklerin tadı ve kokusu değişir. Bu yiyecekleri yememeliyiz. Peynir küfünden penisilin adı verilen ilaç yapılır.
Canlı kalıntılarını çürüterek yaşarlar.
Açıkta kalmış ekmek, peynir ve meyvelerin üzerinde çoğalabilir.
NOT:
Penisilin adı verilen antibiyotik 1928 yılında Alexander Fleming tarafından küf mantarından elde edilmiştir. Alexander Fleming ve iki arkadaşı, bu çalışma ile 1945 yılında Nobel Tıp Ödülü’nü kazanmıştır.
Parazit Mantarlar(Hastalık Yapıcı Mantarlar):
Mantar hastalığına neden olurlar.
İnsan, hayvan ve bitkilerin üzerinde yaşayabilirler.
El ve ayak tırnaklarında şekil bozukluklarına, çocukların ağzında oluşan pamukçuk hastalığına ve saç kıran hastalığına parazit mantarlar neden olur.
Maya Mantarları:
Çıplak gözle görülemezler.
Hamurun mayalanması, yoğurt ve peynir yapılmasında maya mantarları rol alır.
Şapkalı Mantarlar:
Vitamin ve protein bakımından zengin ve %90’ı su olan besin maddesidir.
İhtiyaç duydukları besinleri başka canlılardan hazır olarak ya da topraktan alırlar.
İnsanlar tarafından yenilebilen mantarlara kültür mantarları denir. Bazı şapkalı mantarlar zehirlidir. Bu nedenle kültür mantarları dışındakileri yemememiz gerekir.
MANTARLARIN YARARLARI VE ZARARLARI:
A)Yararlı Mantarlar
• Şapkalı mantarlar E vitamini açısından zengindir. Besin olarak kullanılır.
• Ekmek ve pasta yapılırken hamurun mayalanmasını sağlar.
• Peynir yapımında kullanılır.
• Peynir küfünden penisilin denilen antibiyotik elde edilir.
B)Zararlı Mantarlar
• Bazı şapkalı mantarlar insanların zehirlenmesine neden olur.
• El ve ayaklarda kaşıntıya, saçkıran ve pamukçuk hastalıklarına neden olur.
• Yiyeceklerin küflenmesine neden olur.
• Buğday, mısır, asma gibi bitkilerde hastalıklara neden olur.
Not: İnsanlar gerekli besin (gübre) ve nemi sağlayarak şapkalı mantar üretirler. Bunlara kültür mantarı denir. Son yıllarda ülkemizde kültür mantarı üretiminde büyük bir artış vardır.
