DÜNYA, GÜNEŞ VE AY
Dünya, Güneş ve Ay hakkında çok eski zamanlardan beri şu iddia ve görüşler ortaya atılmıştır:
Mısırlılar: Dünya ortası çukur bir tepsidir.
Babilliler: Dünya denizde yüzen bir disktir.,
Anaximenes: Dünya havada uçan bir tepsi ve Güneş de hava uçan bir yapraktır.
Hintliler: Dünya dört adet filin sırtında duran büyük bir dairedir. Bu dört fil ise, denizde yüzen devasa bir kaplumbağanın sırtında durmaktadır.
Dünya’nın yuvarlak olduğunu ileri süren ilk insan Pisagor’dur. Pisagor’dan 200 yıl kadar sonra Aristo da aynı şeyi iddia etmiştir. Müslüman Türk bilim adamı El – Biruni 10.yüzyılda (günümüzden 1000 yıl kadar önce), Dünya’nı küre şeklinde olduğunu ve bir yerçekimine sahip olduğunu keşfetmiştir.
Macellan, Dünya çevresini ilk dolaşan denizcidir. Dünya’nın yuvarlak olduğunu açıklayan ilk Avrupalılar,16. Yüzyılda Kopernik ve 17. Yüzyılda Galile olmuştur. Günümüzde Dünya, Güneş ve Ay ‘ın şekilleri ve büyüklükleri hakkında gelişmiş teleskoplar yardımı ile sağlam ve bilimsel veriler elde edilmektedir.
1-ŞEKİL VE BÜYÜKLÜKLERİ
Dünya, Güneş ve Ay, küreye benzer bir yapıya sahiptirler. Dünya, Güneş ve Ay’ın şekilleri birbirine çok benzer ama büyüklükleri çok farklıdır. Dünya’nın çapı, Ay’ın çapının 4 katıdır. Güneş’in çapı ise Dünya’nın çapının 100 katıdır. Buna göre, Güneş’in çapı Ay’ın çapının 400 katıdır.
GÜNEŞ > DÜNYA > AY
Başka bir kıyaslamaya göre, Dünya’nın içine 64 tane Ay sığabilirken, Güneş’in içine bir milyon (1 000 000) adet Dünya sığmaktadır.
Güneş _______________ Basketbol topu
Dünya _______________ Leblebi tanesi
Ay _______________ Yarım pirinç tanesi
2-GÜNEŞ VE AY’IN DÜNYA’YA UZAKLIKLARI
Güneş, Dünya ve Ay büyüklük bakımından birbirinden çok farklı olduğu halde; Dünya’dan bakınca ikisini de yaklaşık aynı büyüklükte görürüz. Bunun nedeni Ay’ın Dünya’ya Güneş’ten daha yakın olmasıdır. Çünkü cisimler, uzaklaştıkça daha küçük, yaklaştıkça daha büyük görünürler. Gerçekte ise Güneş, Dünya’ya Ay’dan daha uzaktır.
Not: Yarıçaplarına göre Güneş, Dünya ve Ay’ı kıyaslarsak,
Güneş’in yarıçapı:700 000 km
Dünya ’nın yarıçapı:6400 km
Ay’ın yarıçapı:1740 km
Buna göre, Güneş’in hacmi, Dünya’nın hacminin 1 300 000 ( Bir milyon üç yüz bin ) katıdır.
DÜNYA’MIZ YERİNDE DURAMIYOR
Dünya’nın iki türlü hareketi vardır:
1-Kendi ekseni etrafındaki hareketi
2- Güneş etrafındaki hareketi
1-Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafındaki Hareketi:
Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucunda gece ve gündüz oluşur. Dünya bu dönme hareketini 24 saatte tamamlar. Bu 24 saatlik süreye bir gün denir. Güneş’in doğuşundan batışına kadar geçen süreye gündüz denir. Güneş’in batışından doğuşuna kadar geçen süreye gece denir. Gece ve gündüz sürekli olarak birbirini takip eder. Dünya kendi ekseni etrafında dönmeseydi, bir tarafında devamlı olarak gece, diğer tarafında ise gündüz yaşanırdı.
2-Dünya’nın Güneş Etrafındaki Hareketi:
Dünya kendi ekseni etrafında dönerken aynı zamanda Güneş’in de çevresinde dolanmaktadır. Dünya Güneş etrafındaki bir tam dolanımını 365 gün 6 saatte tamamlar. Bu süreye bir yıl denir. Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketi sonucu mevsimler oluşur.
Not: Dünya ve Güneş’in hareketleri sonucu yıl, mevsim, ay, hafta ve gün gibi zaman dilimleri oluşur.
AY’IN HAREKETLERİ
Ay’ın üç çeşit hareketi vardır:
1-Kendi ekseni etrafındaki hareketi
2- Dünya’nın çevresindeki hareketi,
3- Dünya ile birlikte Güneş’in etrafındaki hareketi,
Dünya, Güneş etrafında dolanırken, Ay da Dünya etrafında dolanır. Ay, Dünya etrafında dolandığı gibi kendi ekseni etrafında da dolanır. Ay’ın kendi ekseni etrafındaki dönme süresi, Dünya etrafındaki dönme süresine eşittir. Bu nedenle biz hep Ay’ın aynı yüzünü görürüz. Diğer yüzünü göremeyiz. Ay, Dünya etrafındaki bir dolanımını 28 gün 7 saatte tamamlar. Dünya’dan bakılınca görünen en büyük gök cimi olan Ay, aslında hem Dünya’dan hem de Güneş’ten çok daha küçüktür.
Not: Ay’ın etkisi ile Dünya’daki deniz ve okyanus sularının alçalıp yükselmesi olayına gel-git (med-cezir) denir. Gel-git olayından yararlanılarak enerji üretilmektedir.
Yorumlar
RSS beslemesi, bu iletideki yorumlar için