KUVVETİ TANIYALIM

 Varlıklar hareketli ve hareketsiz olarak gruplandırılabilir. Bir varlık yer değiştiriyorsa hareketli, yer değiştirmiyorsa hareketsizdir.

v Koşan çocuk

v Havaya atılan top

v Uçan kuş

v Sallanan salıncak

v Rüzgârda sallanan perde hareketlidir.

v Evlerimiz

v Evin önünde park ettiğimiz otomobillerimiz

v Sokak lambaları

v Dolaplar

v Dağlar hareketsizdir.

VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ

Canlı varlıklar kendileri hareket edebilirler. Koşma, zıplama, atlama, uçma, yüzme insanların ve hayvanların yapabildikleri hareketlerden bazılarıdır.

Bitkilerin hareketleri diğer canlılardan daha farklıdır. Uzun süre gözlemlersek fark edebiliriz. Bitkiler ışık ve su gibi etkilere yönelirler. Bazı bitkiler güneş ışığıyla gündüz açar, geceleri kapanırlar.

 

Cansız varlıklar kendiliğinden hareket edemezler. Onların hareket etmesi için dışarıdan bir etki olması gerekir. Sıranın üstünde duran kalem hareketsizdir. Ama yere düşerken hareket etmeye başlar. Tıpkı duran topa tekme atıldığında topun hareket etmesi gibi.

 Bir varlığın başka bir varlığa göre zaman içinde yer değiştirmesine hareket deriz.

Hareket eden her varlığın bir hızı vardır. Hareketli varlıkların hızları ve hareket şekilleri birbirinden farklı olabilir. Örneğin duran bir topa tekme atıldığında hızlanarak hareket eder. Durağa yaklaşan bir otobüs de yavaşlayarak hareket eder. Bisikletimizin tekerleği dönerek, salıncak sallanarak, viraja giren araba yön değiştirerek hareket eder.

Cisimler bir yerden başka bir yere zaman içinde giderler. Bir cismin hızı zaman içinde ne kadar yer değiştirdiği ile ilgilidir. Bir varlık zaman içinde ne kadar çok yol alıyorsa o kadar hızlıdır.

Çevremizdeki varlıkların hareketlerini;

 

v Hızlı

v Yavaş

v Dönen

v Sallanan

v Yön değiştiren hareketler olarak gruplayabiliriz.

 

Hızlanma Ve Yavaşlama Hareketleri

Pistten kalkış yapan uçak ilk başta hareketsizken, zamanla hızı artarak hareket eder. Kırmızı ışıkta bekleyen aracın hızı yoktur. Yeşil ışık yandığında harekete başlar ve hızlanarak hareket eder.

Duran veya hareket eden bir varlığın hızı zamanla artıyorsa buna hızlanan hareket deriz.

Limana yaklaşan geminin hızı azalır. Kırmızı ışıkta durması gereken araç frene basar ve yavaşlar. Hareket halindeki bir cismin durması için önce yavaşlaması gerekir.

Hareket halindeki bir cisim hızını zaman içinde azaltıyorsa buna da yavaşlayan hareket deriz.

Yön değiştirme Hareketi

Varlıklar bazen düz yolda giderken yönlerini değiştirmek zorunda kalırlar. Duvara çarpan top yön değiştirerek geri döner. Düz yolda giderken karşımıza yol ayrımı çıkınca yönümüzü değiştirerek yola devam ederiz. Masa tenisi oynayan iki kişi arasındaki top sürekli yön değiştirerek hareket eder.

Belli bir yönde hareket eden varlığın farklı bir yöne doğru hareket etmesi yön değiştirme hareketidir.

Sallanma Hareketi

Lunaparklardaki gondol iki tarafa doğru gidip gelerek sallanan hareket yapar. Salıncaktaki çocuğun, hamaktaki kişinin hareketleri de sallanan hareketlerdir. Ya da duvardaki saatin sarkacının hareketi de sallanan harekettir. Bu varlıklar iki yer arasında gidip gelerek hareket ederler.

Hareketli bir varlığın bir yerin iki tarafı arasında gidip gelmesi sallanma hareketidir. 

Dönme Hareketi

Dünya’mız Güneş’in etrafında, Ay da Dünya’mızın etrafında dönerek hareket ederler. Saat üzerindeki akrep ve yelkovan da sürekli dönerler. Yel değirmeni, topaç, dönme dolap dönerek hareket eden varlıklardır.

Sabit bir yerin etrafında dolanan varlıkların hareketi dönme hareketidir.

 

Varlıkların aynı anda birden fazla hareketi olabilir. Örneğin viraja giren bir araç yön değiştirme hareketi yaparken aynı zamanda yavaşlayan harekette yapar.

Yorum ekle


Güvenlik kodu
Yenile

NDK Hoş Geldin