AD (İSİM)
- Canlı ve cansız tüm varlıkları, duygu ve düşünceleri belirten sözcüklere ad (isim) denir.
- Adları farklı yönlerden incelenir. Çeşitli türleri vardır. Adlar varlıklara verilişlerine göre cins ve özel ad olarak ikiye ayrılır.
- Özel ad:
- Benzeri olmayan ve tek bir varlığı anlatan sözcüklerdir. Örneği Ankara, Atatürk, Türkiye, Güler ….. gibi.
- Şimdi özel adları örnekleriyle açıklayalım:
- İnsan adları ve soyadları: Mustafa Kemal Atatürk, Güler Boz, Cansu Elipek…
- Yer adları: Ankara, İstanbul, Selanik, Adapazarı, Yağcılar Mahallesi…
- Dil adları: Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca, Arapça…
- Din adları: Müslümanlık, Hıristiyanlık …
- Ülke adları: Türkiye, İngiltere, Mısır, Bulgaristan, Yunanistan…
- Kurum ve kuruluş adları: Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Fatih İlköğretim Okulu, Adapazarı Belediyesi…
- Kitap, gazete, dergi adları: Çalıkuşu (kitap), Hürriyet (gazete), Bilim Çocuk (dergi)
- Hayvan adları: (Beslediğimiz kedi, köpek, tavuk ve benzeri gibi hayvanlara verdiğimiz isimlerdir.) Pamuk, Tekir, Karabaş, Minnoş, Tırmık...
- Millet adları: Türk, Fransız, İngiliz, Alman…
- * Özel adların ilk harfi büyük harfle yazılır.
- - Ayşe ile ablası Fatma okula gitti.
- - Annem kardeşim Ali ile birlikte gezmeye gitti.
- * Özel adlara gelen ekler kesme işareti ile ayrılır.
- - Annemle birlikte Edirne’ye gittik.
- - Ayşe’nin arkadaşı eve geldi.
- * Özel adlara gelen çoğul eki (-ler, -lar) ve yapım ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz.
- - Aliler akşam bize gelecek.
- - Kadir Adanalı dizisini çok sevmiş.
- Tür (Cins) ad:
- Aynı türden bazı varlıkları belirten sözcüklere tür adı denir. Tür adlarını söylediğimizde o türü zihnimizde canlandırırız. Ağaç, kuş, köpek, gül gibi nesnelerin resmi zihnimizde hemen oluşur. Bu adlar genel adlardır.
1.Tekil Ad:
Aynı türden olan tek bir varlığı belirten sözcükler tekil addır.
- Yeni bir çanta aldım.
- Kırtasiyeden kalem aldım.
- Yemeği masada yiyeceğiz.
*** Cümlelerdeki çanta, kalem, masa kelimeleri aynı türe ait bir varlığı anlatırlar.
2.Çoğul Ad:
Aynı türden birden fazla varlığı belirten sözcükler çoğul addır. Tekil adlara “-ler, -lar” çoğul ekleri getirilerek çoğul yapılır.
Örneğin ev tekil addır; evler çoğul addır. Çünkü ev kelimesi bir evi anlatmaktadır. Evler kelimesi ise bir çok evi anlatmaktadır. Bunun gibi masalar, kalemler, ağaçlar, öğretmenler, öğrenciler, çiçekler, kirazlar… birden fazla varlığı anlatmaktadır. *Bazı kelimelerde -ler, -lar hecesi bulunduğu halde kelimeler çoğul değildir. Çünkü bu kelimeler çoğul varlıkları anlatmaz. Güler, kiler, Çilergibi.